Znaki ewakuacyjne odgrywają bardzo dużą rolę przede wszystkim przy zabezpieczeniu przeciwpożarowym. Pozwalają na skuteczne i bezproblemowe oznakowanie m.in. dróg ewakuacyjnych oraz wszystkich elementów systemu przeciwpożarowego. Są to znaki, które gwarantują maksymalną czytelność i intuicyjne zrozumienie przekazu oraz doskonałą widoczność. Szczegółowe oznakowanie dróg ewakuacyjnych, z użyciem znaków górnych, umieszczanych zarówno na wysokości naszego wzroku, jak i ponad naszymi głowami, oraz dodatkowe oznakowanie typu SWGS (Safety Way Guidance Systems), umieszczane na niskim poziomie (do 40 cm od poziomu podłogi) - znacznie pomagają w znalezieniu właściwego kierunku ewakuacji.


Właściwości fotoluminescencje znaków ewakuacyjnych

Znaki ewakuacyjne w pełni funkcjonują zarówno przy pełnym oświetleniu, jak i przy jego braku - ponieważ występują w wersji fotoluminescencyjnej. Fotoluminescencja jest rodzajem luminescencji, czyli zjawiska wytwarzania światła pod wpływem czynników nietermicznych. W przypadku fotoluminescencji światło wytwarzane jest w wyniku powrotu do stanu podstawowego cząsteczek / atomów wzbudzonych do wyższych stanów elektronowych promieniowaniem elektromagnetycznym - widzialnym i ultrafioletowym.

O tym jak długo będzie świecił dany znak decyduje klasa świecenia. Występują 4 podstawowe klasy luminacji, a ich rodzaj szczegółowo reguluje norma ISO 17398.
  1. Klasa A - fotoluminescencyjne znaki klasy A spełniają wyłącznie minimalne wymagania dla Świadectwa Dopuszczenia CNBOP i mogą być umieszczane tylko w jasnych pomieszczeniach, posiadających oświetlenie dzienne i/lub stałe oświetlenie sztuczne.
  2. Klasa B - fotoluminescencyjne znaki klasy B można umieścić w pomieszczeniach, które posiadają stałe oświetlenie podczas pracy.
  3. Klasa C - fotoluminescencyjne znaki klasy C to znaki spełniające wysokie normy bezpieczeństwa, które mogą być stosowane w pomieszczeniach posiadających oświetlenie czasowe i/lub przytłumione; wymagane w systemach ewakuacyjnych i ppoż m.in. w szpitalach i w galeriach handlowych.
  4. Klasa D - fotoluminescencyjne znaki klasy D używane są w miejscach wymagających zastosowania szczególnych środków bezpieczeństwa i znaków, np. w tunelach.

Normy i certyfikaty zgodności znaków ewakuacyjnych

Niezwykle istotnym elementem przy produkcji znaków ewakuacyjnych, jest ich zgodność z obowiązującymi normami. Zgodnie z zapisami, które można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania, znaki służące do oznakowania dróg ewakuacyjnych powinny posiadać odpowiednie certyfikaty, świadectwa dopuszczenia do stosowania i spełniać stosowne wymagania.

Dotychczasowo obowiązywały dwie polskie normy dotyczące oznakowania przeciwpożarowego: PN-N-
01256-01:1992 Znaki bezpieczeństwa — Ochrona przeciw-pożarowa oraz PN-N-01256-04:1997 Znaki bezpieczeństwa — Techniczne środki przeciwpożarowe oraz norma dotycząca oznakowania ewakuacyjnego PN-N-01256-02:1992 Znaki bezpieczeństwa — Ewakuacja. Obecnie norma PN-N-01256-01:1992 została zastąpiona przez międzynarodową normę PN-EN ISO 7010:2012, a normy PN-N-01256-02:1992 oraz PN-N-01256-04:1992 obowiązują z nią równolegle.

DOTYCHCZASOWA NORMA                                                    NOWA NORMA

NORMA PN-N-01256-01:1992
Znaki bezpieczeństwa - Ochrona przeciwpożarowa

Zastąpiona przez:






PN-EN ISO 7010:2012

Symbole graficzne Barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa


NORMA PN-N-01256-02:1992
Znaki bezpieczeństwa - Ewakuacja

Obowiązuje równocześnie z:

 

NORMA PN-N-01256-04:1992
Znaki bezpieczeństwa
- Techniczne środki przeciwpożarowe

Obowiązuje równocześnie z:

 



Czy w związku ze zmianą norm trzeba wymienić wszystkie znaki na nowe?

Nie - wprowadzenie nowej normy nie narzuca obowiązku wymiany aktualnego oznakowania bezpieczeństwa. Jednak przy zakupie nowych znaków zaleca się nabyć już tylko znaki zgodne z nową normą PN-EN ISO 7010:2012. Są one lepiej widoczne, bardziej czytelne i zrozumiałe np. podczas szybkiej ewakuacji, wypadku lub nagłego zagrożenia.


Zalety nowej normy PN-EN ISO 7010:2012

Znaki bezpieczeństwa zgodne z nową normą charakteryzują się dużą rozpoznawalnością w całej Unii Europejskiej. Szczególnie warto stosować je w miejscach publicznych, obiektach turystycznych oraz tam gdzie prowadzony jest biznes międzynarodowy. Odpowiednie oznakowanie dróg ewakuacyjnych jest widoczne i intuicyjne dla osób w ich pobliżu, dzięki czemu pozwala na szybkie i sprawne przeprowadzenie ewakuacji, niezależnie od warunków (nawet w przypadku dużego zadymienia lub braku oświetlenia).


Jak dobrać rozmiar znaku i odległość jego umieszczenia?

Wymiary i wysokość umiejscowienia znaków bezpieczeństwa uzależnione są przede wszystkim od odległości, z jakiej powinny być widoczne oraz sposobu ich oświetlania. Ale pamiętać należy również (co jest nie mniej ważne) o ilości wyjść, sposobie rozmieszczenia regałów oraz ciągów komunikacyjnych w pomieszczeniu. 

Wysokość znaku możemy obliczyć wykorzystując wzór:
h = D / Z

Maksymalną odległość widzenia dla określonej wielkości znaku możemy obliczyć wykorzystując wzór:
D=h*Z

gdzie:
h – wysokość znaku bezpieczeństwa,
D – odległość widzenia, czyli maksymalna odległość, przy jakiej znak jest jeszcze czytelny,
Z – współczynnik odległości wynoszący dla znaków oświetlonych zewnętrznie 100, natomiast dla znaków oświetlonych wewnętrznie 200.


Znaki oświetlone zewnętrznie przy Z=100
Znaki oświetlone wewnętrznie przy Z=200